WWW.WELLNESS.TOPLINK.BE
Iedereen slaapt! Bijna een derde deel van je leven breng je slapend door. Toch hebben zowat één op drie mensen te kampen met slaapproblemen. Vannacht een uur te weinig slapen kan betekenen dat je morgen ziek bent. Slaap is onmisbaar, vooral voor een goed immuunsysteem.
Wat is slaap - SlaapNieuws - SlaapTips - SlaapStoornissen - Middelen tegen snurken
Slaap is een normale, periodiek optredende toestand van rust van het organisme, die gepaard gaat met een verlaging van het bewustzijn en als gevolg daarvan een afgesloten zijn van de buitenwereld.
De functie van de slaap
Hierover bestaan nog veel onduidelijkheden. De meeste theorieën hebben
betrekking op de herstelfunctie. Slaap is net zo noodzakelijk als voedsel
en drank.
Hierbij wordt de diepe slaap vooral gezien als bevorderend voor herstel van de fysieke gevolgen van de waakperiode. De droomslaap zou van belang zijn voor het in stand houden van het emotionele evenwicht.
Bij mensen die slecht slapen stellen we heel wat problemen vast: slecht humeur,
concentratieproblemen, verminderde prestaties, storingen van het centrale
zenuwstelsel, ...
Slaapduur
De slaapbehoefte verschilt van persoon tot persoon en schommelt tussen 4 en 11 uren per nacht. Ongeveer 10% van de bevolking heeft genoeg aan een gemiddelde van 6,5 uur per nacht en zowat 15% heeft meer dan 9 uren nodig. Kinderen hebben meestal iets meer slaap nodig, terwijl bejaarden het doorgaans met iets minder kunnen stellen.
Of iemand genoeg slaapt wordt dan ook bepaald naar aanleiding van hoe iemand zich overdag voelt. Als er overdag geen klachten zijn, is er gedurende de nacht in de regel voldoende geslapen.
Wat gebeurt er tijdens de slaap?
De structuur van de slaap: slaapfasen:
Een nacht kan worden ingedeeld in ongeveer vijf slaapperiodes die ieder 90 minuten duren en elkaar voortdurend opvolgen.
Een cyclus bestaat uit de Non-REM-slaap, waar de doezelslaap, de sluimerslaap, de diepe slaap toebehoren, en de REM-slaap.
Non-REM-slaap
Fase 1:
De doezelslaap of inslapen duurt hooguit drie minuten. In deze fase krijg
je het gevoel alsof je in een put valt. Na een paar minuten dient Fase 2 zich
aan.
Fase 2:
In de sluimerslaap wordt de wekdrempel verhoogd, maar de diepe slaap heeft
zich nog niet aangediend. Een geluid of beweging kan iemand in deze fase uit
de slaap halen. Ook in deze fase heeft men niet echt het gevoel al helemaal
weg te zijn.
Fase 3:
De diepe slaap begint ongeveer een half uur na het inslapen. De ademhaling
verloopt zeer regelmatig, het hartritme daalt, de spieren zijn totaal ontspannen
en de slaap wordt steeds dieper.
Fase 4:
Tijdens de echte diepe slaap herstelt het lichaam zich weer. Vanaf een jaar
of 40 neemt de diepe slaap af en op 70 jarige leeftijd is deze helemaal verdwenen.
Hetzelfde gebeurt ook met de REM-slaap.
REM-slaap
Tijdens de de REM-slaap (Rapid Eye Movement) bewegen de ogen in alle richtingen. De hersenactiviteit is dan groot, terwijl de spieren verslapt zijn. Vooral in de REM-slaap komen dromen voor. Na elke Rem-slaapfase is er normaliter een kort, onbewust ontwaken en dan begint er opnieuw een slaapcyclus.
Naarmate de nacht vordert, neemt de hoeveelheid diepe slaap af en neemt de hoeveelheid REM-slaap toe. Dit houdt onder andere in dat men in het laatste deel van de nacht, met relatief veel lichte - en REM-slaap, sneller gewekt kan worden dan in het eerste deel van de nacht, met relatief veel diepe slaap.
De opbouw en duur van de slaap laten tussen individuen veel verschillen zien. Een factor die hierbij van veel invloed is, is ook hier weer de leeftijd. Bij pasgeborenen bestaat de slaap voor ongeveer voor de helft uit diepe slaap (fase 3 en 4), de REM-slaap vult de andere helft. Bij jong volwassenen ligt dit op respectievelijk 17 en 25%. Op latere leeftijd daalt de hoeveelheid diepe slaap nog verder.
Bij 90 procent van de mensen met slaapproblemen vormen foute slaapgewoonten de oorzaken.
Een aantal slaaptips om u op weg te helpen!
Naar schatting hebben zowat een op drie mensen te kampen met slaapproblemen.
Meestal zijn die tijdelijk en een gevolg van een of andere bijzondere gebeurtenis.
Maar soms kunnen ze wijzen op een ernstiger probleem.
Tijdelijke slaapstoornissen
Iedereen heeft wel eens last om in slaap te raken of slaapt wel eens minder goed of heeft 's morgens last om uit bed te komen. Dikwijls heeft dat te maken met een ongewone gebeurtenis overdag (een ruzie, een tegenslag ....) met een bijzonder stresserende bezigheid of gewoon omdat er letterlijk iets op de maag is blijven liggen na een te zware maaltijd voor het slapengaan. Ook na een lange vliegtuigreis waardoor onze biologische klok verstoord is kunnen tijdelijk slaapproblemen optreden. Meestal verdwijnen dit soort slaapproblemen na een paar dagen spontaan.
Sommige opwekkende dranken zoals koffie en cola, en alcohol kunnen ook slaapproblemen veroorzaken.
Tenslotte kunnen ook ploegen- of nachtarbeid of andere omstandigheden die
onze biologische klok permanent verstoren tot slapeloosheid leiden.
Slapeloosheid als gevolg van andere ziekte.
Slapeloosheid kan ook een symptoom zijn dat er iets anders aan de hand is.
Sommige ziekten, zoals bijvoorbeeld diabetes, astma of andere ademhalingsproblemen,
hartritmestoornissen, reuma, enz.. kunnen gepaard gaan met slapeloosheid.
Soms kan slapeloosheid ook wijzen op een psychiatrisch probleem zoals bijvoorbeeld
een depressie.
Echte slapeloosheid
Men spreekt pas van slapeloosheid wanneer iemand zonder duidelijke reden
dagenlang (meer dan 3 weken) last heeft om in slaap te raken of 's nachts
geregeld wakker wordt, én wanneer dit ook overdag zijn weerslag heeft
(men voelt zich moe en geprikkeld, concentratieproblemen, eventueel hoofdpijn,
enz.).
Slaapmiddelen
Algemeen wordt aangenomen dat slaap- en kalmeermiddelen waardevol zijn als tijdelijk hulpmiddel. In de praktijk betekent dit dat een slaapmiddel maximum enkele weken ononderbroken mag worden genomen .
Slaapmiddelen bevorderen de overgang van waken naar lichte slaap, waardoor men sneller inslaapt. Het nadeel is echter dat slaapmiddelen de verdere natuurlijke slaapcyclus verstoren. Ze hebben met name een negatieve invloed op de droomfase en de diepe slaap
Drie belangrijke problemen duiken op bij langdurig gebruik van slaap- of
kalmeerrmiddelen:
Bij langdurig gebruik van slaap- en kalmeermiddelen is het niet altijd gemakkelijk
om te stoppen. Het beste is om geleidelijk te stoppen. Wie plots, van de ene
dag op de andere, het gebruik van een slaap- of kalmeermiddel stopzet, zal
vrijwel zeker met "ontwenningsverschijnselen" te maken krijgen.